«حسرت بر گذشته» از بن مایه های اصلی ادب پایداری در نفثه المصدور

ادبیات شناسنامه و هویت هر دوره‌ای است که می‌توان در پرتو آن به واقعیات روزگار مؤلف و رویدادهای اجتماعی و سیاسی عصر وی دست یافت. به‌گواهی تاریخ، دورۀ مغول از پرالتهاب‌ترین و بحرانی‌ترین دوره‌ها در تاریخ ایران به شمار می‌آید. هجوم لشکر تاتار از یک سو و روی‌کارآمدن و قدرت‌گیری طبقاتی از امرا و حاکمان بیدادگر و نالایق داخلی از سوی دیگر، سبب گردید تا آثار این دوره غالباً رنگ‌وبوی انتقاد و اعتراض به خویش بگیرد. درحقیقت، ادبیات به‌عنوان آیینۀ تمام‌نمای هر عصر و ادیبان در مقام حامیان و سخن‌گویان مردم، با افشاگری و روشنگری، از درد و رنج مردم ستمدیده و تبعات ناشی از بیدادگری حاکمان جور سخن گفتند. شهاب‌الدین محمد خرندزی زیدری نسوی از نویسندگانی است که در نفثةالمصدور، ضمن خاطره‌گویی‌های شخصی، به تشریح اوضاع سیاسی و اجتماعی جامعۀ خویش می‌پردازد. این پژوهش به‌روش توصیفی‌تحلیلی انجام شده و نتیجه حاکی از آن است که حسرت بر گذشتۀ آرمانی، از مهم‌ترین مضمون‌های نفثةالمصدور بوده است و نویسنده توانسته با بهره‌گیری هوشمندانه از شگردهای زبانی ویژه، عاطفه و اندیشۀ قوی، بازتاب‌دهندۀ جلوه‌های پایداری عصر خویش باشد.